Igandea, 2020ko abenduak 13a.
'The Queen's Gambit' da Netflixen ikusle
gehien lortu dituen telesail laburra: 62 milioi etxetan baino gehiagotan hasi
dira ikusten. Emakumezko xake jokalari baten istorioa da, eta xakeko liburuen
salmenta hazi egin da.
CORTESÍA / EFE
Urtzi Urkizu
Institutuko neska bat, umezurtza eta munduko gorabeherekin
hasiberria, askoz helduagoak diren gizon harroputzak garaitzen. Nahiko erraz
irabazten die jokoan, txapelketa batetik bestera —errusiarrak bidean topatu
arte—. Edozein kirol, joko edo zereginetan erakargarria litzateke abiapuntu
hori fikzio batean. The Queen's Gambit telesailaren —zazpi
atal ditu— kasuan, xakea da jokoa. Xake partiden emozioa dotoreziaz
agerrarazten du telesailak. Eta udazkeneko fenomenoa bilakatu da. Datuek hala
diote: Netflixek esan du —gutxitan ematen ditu halako datuak— telesail labur
hori dela plataforman inoiz ikusle gehien izan dituena. 62 milioi etxetan baino
gehiagotan ikusi dute fikzioa.
Datu hori soilik lehen hilabetekoa da, urriaren 23tik
azaroaren 23ra artekoa. Milioi askoz gehiago dira gaur egun; izan ere, 63
herrialdetan iritsi da telesaila Netflixeko edukien zerrendako lehen postura
—tartean, Euskal Herriko bi merkatuak—. Eta, orotara, 92 herrialdetan sartu da
lehen hamarren zerrendan.
The Queen's Gambit izen
bereko eleberri batean dago oinarrituta. Walter Tevis AEBetako idazlearen
eleberria 1983an argitaratu zuten. Jesse Kornbluthek gidoiari dagozkion
eskubideak erosi zituen, pelikula bat egiteko asmotan. Baina Tevis hil egin
zen, 1984an, eskubideak beste estudio baten esku geratu ziren, eta diru faltak
galarazi egin zuen filma egitea. 1992an, Allan Scott gidoilariak erosi zituen
gidoirako eskubideak, baina beste saiakerek ere ez zuten aurrera egin.
Scott Frank izan da Netflixeko telesaila idatzi eta zuzendu
duena, eta bera da ekoizle eragilea ere. Beth Harmon xake jokalariaren
pertsonaia protagonista, bestalde, Anya Tailor-Joy aktoreak hezurmamitzen du.
«Emakume inteligenteen aldeko adierazpen bat da istorioa», esan zuen eleberriko
idazleak bere garaian. Istorio feminista bat da, eta baditu gizatasunez
beteriko osagaiak ere. Pertsonaia protagonista, droga mendekotasuna, bakardadea
eta heriotza tarteko, ohartuko da bizitza zeinen hauskorra izan daitekeen
arrakastaren eztia horren gazte dastatzean.
Pantailetatik harago
Ikus-entzunezko fikzio bat fenomeno bilakatzen denean,
ondorioak beste eremu batzuetara zabaltzen dira. Oroitu besterik ez dago iaz
Skyren eta HBOren Chernobyl telesailarekin gertatu zena:
izandako arrakastaren eraginez, zentral nuklearraren ingurura egindako bisiten
eskaria nabarmen hazi zen. Eta Joxean Apeztegia BERRIAko infografistak
Txernobylgo sarkofagoaz egindako infografiak milioi bat bisita izan zituen
Wikipedian.
Udazken honetan, xakea jarri du boladan The Queen's
Gambit-ek. Nielsen enpresaren azterketa baten arabera, telesaila estreinatu
zen astean, 1.850 milioi minutuko ikustaldiak izan zituen. Orduz geroztik, hazi
egin da xakearekiko zaletasuna zenbait herrialdetan. NPD aholkularitza enpresak
jakinarazi duenez, Ameriketako Estatu Batuetan xake estrategiako liburuen
salmentak % 603 ugaritu dira, eta xake taulak % 87 gehiago saldu dira telesaila
estreinatu zenetik. Xakea jokatzeari buruzko bilaketak sarean ez dira inoiz
hain ugariak izan azkeneko hamarkadan. Chess 24 webaren
gaztelaniazko bertsioaren arduradun David Martinezek azaldu duenez, dituzten
ordainpeko harpidetzak %200 ugaritu dira. Ildo beretik, Chess.com webguneko
zuzendari Nick Bartonek CNN katean esan du kultur fenomenoa gertatzen ari dela.
2020ko udazkenekoa.
The Queen’s Gambit, Netflixen inoiz ikusle gehien izan dituen telesaila. BERRIA
Telesaila 63 herrialdetan iritsi da
gehien ikusien lehen postura; AEBetan, xakeko liburu salmenta % 603 hazi da
https://www.berria.eus/paperekoa/1944/044/001/2020-12-13/netflixen-sasoiko-xake-matea.htm