Osteguna, 2023ko apirilaren 20a.
Iñigo Argandoña Groseko xake elkartean, Euskadiko Txapelketa
irabazi berritan. ANDONI
CANELLADA / FOKU
Iñigo Argandoña nazioarteko maisuak
Euskadiko xake txapelketa irabazi berri du, Getxon. Donostiako jokalaria
txapelketa irabazteko borrokan aritu da aspalditik.
Eliseo Argandoña aitak Eliseo semeari xakearekiko zaletasuna
piztu zion, eta hark bere bi semeei: Iñigori eta Joni. 1989an, Iñigo,
Intxaurrondoko klubean federatu zen. 8 urte zituen. Baina 1991n haren aitak eta
zenbait lankidek Gros Xake Taldea sortu zuten. Eliseo klub berriko presidente
izendatu zuten, eta gaur egun, 32 urteren ostean, oraindik kargu bera dauka.
Iñigo semea aitak sortutako klubera aldatu zen.
Hortik gutxira ikusi zen etorkizun handiko jokalaria zela.
Torneoetan lortutako garaipenak ikustea besterik ez dago: bi aldiz izan zen
Euskadiko txapeldun kimuen kategorian; behin haurretan; hiru aldiz kadetetan
—horietako bat oraindik haurren kategorian egonda— eta behin gazteetan.
2000. urtean, 18 urte zituela, Euskadiko Txapelketa nagusian
hartu zuen parte lehen aldiz. Gorenean ziren jokalariekin lehiatu ahal izan
zen; besteak beste, Felix Izeta eta Mario Gomez maisu handiekin. Normala denez,
aldi hartan ez zuen irabazi, baina espero zen handik gutxira txapela janztea,
beheko kategorietan egindakoa berretsiz.
Baina txapelak lortzea zaila da. Horren seinale, azkenerako
bi hamarkada behar izan dituela. Asteburuan jantzi zuen, Getxon. «20 urte baino
gehiago kostatu zait txapelketa hau irabaztea», izan ziren haren lehen hitzak
sariak banatzeko hitzaldian.
Urte askotan gertu egon da. Haren parean ibili diren beste
jokalari batzuek, adibidez Santi Gonzalez nazioarteko maisuak, txapela janztea
lortu zuten. «Santi eta biok lagunak gara, eta adin berekoak, baina hark sei
aldiz irabazi du titulua, eta nik orain arte ez neukan Euskadiko Txapelketarik
irabazita», adierazi du Argandoñak.
Orain arte ez irabazi izanaren inguruko hausnarketa egin du
segidan: «Momentu bat heldu zen, non txapelketa irabazteko presioa handiegia
zen, eta horrek ez zidan mesede egin. Irabazten zailena beti da lehen titulua.
Lehenago lortu izan banu, nire ustez orain hiruzpalau edukiko nituzke».
2011n, 30 urterekin, izan zuen gertuen: «Jokalari
indartsuenak gainditu nituen, baina hori ez da nahikoa. Zorte puntu bat behar
duzu txapeldun izateko, eta torneoak irabazteko nolabaiteko trebetasuna. Hori
ez da soilik ondo jokatzea».
2016an izan zuen elo puntu kopuru handiena: 2.453, hain
zuzen. Espainiako zerrendako 50 onenen artean zegoen. Baina kasu horretan ezin
izan zuen txapelketan parte hartu. «Gero, aita izateak nire lehentasunak aldatu
zituen. Partidetan zure onena eman ezin duzunean, jokalari sendoa izateari
uzten diozu. Nire lehiatzeko grina ez da berbera aita naizenetik».
Hemezortzi jokalari
Aurtengo Euskadiko Txapelketan, Xabier Barbazan izan da
bigarren sailkatua eta Fabian Peña hirugarrena. Torneorako hemezortzi jokalari
zeuden sailkatuta, eta horietatik lauk baino ez zituzten 2.200 elo puntu baino
gehiago. Argandoña horri buruz ere mintzatu da: «2020. urte arte txapelketaren
maila beti oso altua izan zen, baina azken urteotan jokalari indartsu batzuk
faltan izan dira. Maila jaitsi egin da Euskadiko Txapelketan, interesa ere
jaitsi egin delako. Agian badaude horretarako arrazoiak: baldintzak, torneoaren
formatua... Hobetu egin daitezkeen gauzak dira, torneoa erakargarriago egiteko
helburuarekin».
Horri lotuta, Argandoñak Euskal Herriko xakearen etorkizunari
buruzko iritzia eman du: «Epe motzean ez dut nazioarteko maisu edo maisu handi
berririk ikusten. 1989ko belaunalditik oso gazte gutxik lortu dute 2.300 elo
punturen muga gainditzea, eta horietako batzuek, gainera, xakea utzia dute
dagoeneko. Euskadin zaletasun handia dago, eta jokalari onak izan dira. Baina
orain, gutxiago dira gorenera iristeko egin behar den sakrifizioa egiteko prest
dauden jokalariak. Nire ustez, gaur egun distrakzio asko daude, aukera asko,
eta esfortzu handia egiteko gogo gutxiago».
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan dagoen kirol legeari buruz ere
mintzatu da Argandoña: «Bakarrik hemen debekatzen zaie umeei 11 urte bete
aurretik lehiatzea, eta horrek ez dauka inongo zentzurik. Klub baten egotea eta
beste ume batzuekin xake lehietan ibiltzea ona da. Balioak ikasten dira».
Federazioek gai hori nola kudeatu duten ere kritikatu du: «Irudipena daukat
batzuetan federazioek lege hau aitzakia moduan erabili dutela».
Argandoña euskal selekzioko hautatzailea da, eta horri ere
erreparatu dio. «Euskal selekzioarekin norgehiagoka garrantzitsuak jokatu
ditugu: adibidez, Argentinaren eta Kubaren kontra. Baina egia da orain gutxiago
jokatzen dugula. Ofizialki lehiatzeko saiakerak badaude, eta Euskal Federazioa
mugitzen da, baina zaila da. Niri gustatuko litzaidake ofizialki gure
selekzioarekin lehiatzea».
Euskal Xake Federazioak antolatutako ekintzetan Nafarroako
jokalariek eta taldeek parte hartzearen kontra mugimenduak daude. Argandoñak
argi dauka: «Talde nafar barik Euskal Liga ez litzateke benetako Euskal Liga
izango. Kontran daudenek aitzakia ekonomiko eta logistikoak argudiatzen
dituzte, baina, nire ustez, atzean dagoena ideologia konkretu bat da. Nahiz eta
zarata atera, oso gutxi dira».
Azken asteetan xakearen zaleek Munduko Txapelketako finalean
dute arreta jarria, Dingen eta Nepomniachtchiren arteko norgehiagokan.
Finalaren inguruan iritzia eman du: «Ding jokalari trebeagoa iruditzen zait,
baina mentalki ezegonkorragoa. Beraz, edozer gauza gerta daiteke».
“Momentu bat heldu zen, non txapelketa
irabazteko presioa handiegia zen. Horrek ez zidan mesede egin”
Iñigo Argandoña
Euskadiko xake txapelduna
https://www.berria.eus/paperekoa/1872/028/001/2023-04-20/bi-hamarkada-geroago-saria.htm